KONUŞMA SESİ BOZUKLUKLARI

Konuşma sesi bozuklukları, bir dilin izin verilen konuşma sesi dizilerini yöneten fonotaktik kurallarda dahil olmak üzere, konuşma seslerinin ve konuşma segmentlerinin algılanması, motor üretimi veya fonolojik temsili ile ilgili herhangi bir zorluk yada zorluk kombinasyonları ifade eden şemsiye bir terimdir. Konuşma ses bozuklukları organik veya fonksiyonel olabilir. Organik konuşma sesi bozuklukları; altta yatan motor/ nörolojik, yapısal veya duyusal (algısal) bir nedenden kaynaklanır. Fonksiyonel konuşma sesi bozuklukları ise idiopatik yani nedeni
belirsizdir (http://www.asha.org.).

 

ARTİKÜLASYON BOZUKLUĞU

Artikülasyon bozukluğu, işlevsel ya da yapısal nedenlerden dolayı bireyin belirli sesleri üretmede güçlük çekmesi ya da sesleri yanlış üretmesidir. Konuşma üretimine ilişkin performanstır. Artikülasyon bozuklukları bir çok nedene bağlı oluşabilmektedir. Bunlar ; Oralmotor yapılarda farklılıklar ( Dudak damak yarıklıkları, dil bağı, dental deviasyonlar, orafasial miyofonksiyonel bozukluklar) , işitme engeli, sinirsel patolojiler( Dizartri, apraksi) , nedensiz
olanlar olmak üzere sınıflandırılmaktadır.

FONOLOJİK BOZUKLUK

Bir dilin kendine özgü dilbilgisi kurallarının temelini oluşturan sesbilgisel güçlüklerdir( Topbaş,2015). Anadilin seslerini üretmekte ve kullanmakta zorluklarla karakterizedir. Pek çok ses bir arada etkilenebilmektedir ve sonucunda anlaşılırlık orta veya düşük seviyede olmaktadır. Fonolojik bozukluklar yapısal bir nedenden kaynaklanmamaktadır , nedeni belirsizdir.

Bir kişinin anadilindeki sesi doğru üretememesinin altında bir çok neden yatabilir ya da belirli bir neden olmaya da bilir. Bu problem artikülasyon bozukluğu da olabilir , fonolojik bozuklukta olabilir. Bu problemin ortadan kaldırılması için doğru tanılanması gerekmektedir. Tanılamanın yapılabilmesi için bir dil ve konuşma terapistinin değerlendirme yapması gerekmektedir. Terapiden önce yapılan değerlendirme terapist, sesbilgisel sesletim özelliklerinin yanında diğer bir çok faktöre de bakmaktadır. Kişinin terapi alıp almama kararına , kişinin yaşına, diğer gelişimsel özelliklerine ve artikülasyon hatalarının çeşiti ve sürekliliğine göre verilmektedir. Terapi sürecinde kişiye özgü terapi planı oluşturulmakta ve doğru yaklaşımlarla, aile , çocuk , klinisyen birlikteliğiyle başarılı sonuçlar elde edilmektedir.