18 Aralık 2016
İletişim becerilerinin gelişmesi bebeklik döneminde, ilk kelime söylenmeden önce başlar ve 5 yaşa kadar ailenin diğer üyeleriyle aynı dilbilgisel yapıyı kullanır duruma gelir.
Bu doğrultuda normal dil ve konuşma gelişimi için şu bilgileri verebiliriz:
- İlk 3 ayda çocuk keyif sesleri çıkarır (cıvıldama); her bir farklı ihtiyacı için farklı bir biçimde ağlar; sizi gördüğünde gülümser.
- 4-6 ayda içinde p, b, m gibi seslerin olduğu, konuşma benzeri babıldama sesleri çıkarır; kendi kendine güler; heyecan ve öfkesini ifade eden sesler çıkarır; yalnız bırakıldığında ve sizinle oynarken çağıltı sesleri çıkarır.
- 7-12 ayda “tata apap bibibi” gibi kısa ve uzun ses gruplarından oluşan babıldamalar başlar; dikkat çekmek ve dikkati üzerinde tutmak için sesler çıkarır; iletişim için vücut hareketlerini kullanır (el sallama, kucağa alınmak için kolların tutulması); farklı konuşma seslerini taklit eder; 1 yaş civarında bir ya da iki kelimesi vardır (mama, baba), sesler çok belli olmayabilir.
- 12-24 ayda her ay daha fazla kelime söylemeye başlar; bir ya da iki kelimeli birkaç soru sorar (“bu ne?”, “düt düt nerde”); iki kelimeyi yan yana getirmeye başlar (“su yok”, “anne ver”); kelimelerin başında birçok ünsüz ses kullanır.
- 24-36 ayda her şey için bir kelimesi vardır; bir şey hakkında konuşmak ve soru sormak için iki ya da üç kelimeyi yan yana kullanır; k, g, f, t, d, n seslerini kullanır; konuşma tanıdık kişiler tarafından çoğunlukla anlaşılır; sık sık nesnelerin isimlerini söyleyerek dikkati ona yönlendirir ya da soru sorar.
- 36-48 ayda arkadaşlarından ya da okul aktivitelerinden bahseder; aile dışından kişiler de çocuğun konuşmasını anlar; 4 ya da daha fazla kelimesi olan cümleler kurmaya başlar; genellikle heceleri ya da kelimeleri tekrar etmeden kolaylıkla konuşur.
- 48-60 ayda ayrıntı veren cümleler kurar; konuyla ilgili hikayeler anlatır; diğer çocuk ve yetişkinlerle kolaylıkla iletişime girer; kafiyeli kelimeler söyler; bazı harfleri ve sayıları bilir; ailenin diğer üyeleriyle aynı dilbilgisel yapıyı kullanır.
Bunun yanı sıra bireysel farklılıkları görülmesi muhtemeldir. Çocuğun gelişimi bu bilgiler doğrultusunda takip edilmeli ve dil ve konuşma geriliğini düşündüren durumlarda mutlaka Uzman Dil ve Konuşma Terapistine başvurulmalıdır. Herhangi bir konuşma ve dil probleminin çocuğun sosyal ve akademik becerileri ve davranışları üzerinde önemli etkileri vardır.
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti
Dilek Eroğlu Uzun