İLETİŞİM BECERİLERİNDE GELİŞİMSEL DİLİN ÖNEMİ

İletişim; anlaşılmak, kendini ifade edebilmek, istek ve ihtiyaçlarını belirtmek, duygularını anlatmak, gereksinimleri karşılamak gibi amaçlarla kaynak ve alıcının kanal yardımıyla kurduğu bir etkileşimdir.

Verimli ve doğru iletişim için; dili etkili, yerinde, amacına ve kurallarına uygun bir şekilde kullanmak gelişimsel dilin temel taşlarındandır.

Dili kullanmayı öğrenme, varoluşumuzdan itibaren çeşitli aşamalarla edindiğimiz bir beceridir. Bu beceriyi edinirken konuşma öncesi dönemde önem verdiğimiz başlıklar olarak; dikkatini yöneltme, sıra alma, taklit etme, sesler, mimikler ve jestler kullanma, oyun oynamayı öğrenme, kendisiyle iletişime giren kişiye tepki vermeyi sıralayabiliriz.

Çocuğun sese, hareketlere, nesnelere dikkatini yöneltmesi çok önemlidir. Dikkati güçlendirmek, gelişim alanlarının kazanımlarında görevlerin yerine getirilmesiyle yakından ilgilidir.

Sıra alma becerisi geliştirilmeli, örneğin ses ya da eylem sırayla yapılmalıdır.

Çocuğun taklit etmesi için mimikler yapılmalı ve sesler çıkarılmalıdır. Taklit becerileri, dilin de taklit yoluyla edinimi dolayısıyla elzemdir.

Ses çıkarma, yapılan jestler ve mimikler söz öncesi dönemde kendini ifade etmek için önemlidir. Mesela; sevmediği bir yiyeceği gördüğünde yüzünü buruşturması gibi.

Oyun, dil ve doğru davranışı kazanmak için çok etkili bir araçtır. Oyun ile birçok olumlu kazanım elde edilir. İyi ve kalıcı öğrenme oyun sayesinde gerçekleşir. Unutmayın ki, kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar.

Çocuğa konuşma döneminde kazandırılması gerekenler ise kendini rahatça ifade edebilme becerisi, sözcük dağarcığını geliştirme, nesneleri adlandırma, nesneler hakkında bilgi sahibi olma, telaffuzda zorlanmama, dil bilgisi kurallarına uyma olmalıdır. Tek sözcük ile başlayan konuşma, iki sözcüklü, üç sözcüklü, dört sözcüklü cümleler halinde devam etmelidir. Özne ve eylemi, tekrar, olumsuzluk, yer, niteleme, sahiplik, işaret bildiren kelimeleri ve cümleleri, zaman eklerini, zamirleri, çoğulları, bağlaçları kullanmalı, sorular sormalı ve sorulara yerinde cevaplar vermelidir. Yarım bırakılan öyküler hakkında tahminde bulunmalı, analitik düşünme becerisini, problem çözme becerilerini geliştirmeli, hayal gücünü kullanarak yaratıcılığını arttırmalıdır.

Konuşmak; kendimizi insanlara, dünyaya anlatmakta kullandığımız en etkili araçtır. Kendini ifade edebilen çocuk; anlaşıldığının farkına varır, empati kurabilme yeteneği gelişir, özgüven sahibi olur, sosyal ve duygusal olarak doyum sağlar, akademik olarak daha başarılı olur. En önemlisi de MUTLU olur.

 

GELİŞİMSEL DİL MODÜLÜ

MODÜLÜN AMACI

Alıcı ve ifade edici dil becerilerini geliştirebilme.

 

KAZANIMLAR

1. Dikkatini sese yöneltir.
2. Çeşitli sesleri ayırt eder.
3. İletişim sırasında ortak ilgiyi sürdürdüğünü gösteren uygun tepkiler verir.
4. İletişim kurarken sıra alır.
5. Basit yönergelere uyar.
6. Nesneleri tanır.
7. İletişim sırasında uygun jest ve mimikler kullanır.
8. Sözcük dağarcığını zenginleştirir.
9. Ekleri yerinde kullanır.
10. Karmaşık yönergelere uygun tepki verir.
11. Kurallarına uygun basit cümleler kurar.
12. Kurallarına uygun karmaşık cümleler kurar.
13. Cümlenin öğelerini yerinde kullanır.
14. Sorulan sorulara cevaplar verir.
15. Sorular sorar.
16. Karşılıklı konuşmaları başlatır, sürdürür ve tamamlar.
17. İstek, dilek, beğeni ve şikâyetlerini ilgili kişilere bildirir.
18. Karşılıklı konuşmaya istekli olur.
19. Öykü ve olayı oluş sırasına göre anlatır.
20. Yarım bırakılan öykü hakkında tahminde bulunur.
21. Günlük yaşamda farklı durumlara uygun konuşur.

 

Özlem Engin